Omukulembeze (1/3)

– Ab’Oluganda n’abemikwano, Mpulirizzaokwogela kwamwe kwonna, wew’awo kati nange mbasaba mumpulirize. Endowooza nenteesaganya zaffe zonna teziyina mulamwa nga tukyawangaalira mukifokinoeky’olukalu. Tewali kisobode kubala mukifokinoeky’olukalu nenjazi, nebwankubade nga twafunamu emyak’eminji egy’enkuba, nga kwotadde nemukino ekyeeya ekitalabwangako. Tulikituusawa eky’okukungaana netwogera ebitakutuka? Ente zigwaawo olw’enjala, ela amangu ddala n’abaana baffe eja kubatta. Tuyina okusala amagezi amalala agasingako. Nze ndowoza kyandisinzeko singa tuva mukifo kino eky’olukalu netulambula ku biffo ebilala munsi ebiyina ettaka ejjimu kubanga tetukyasobola kuwangaalira wano wetuli.

Bwatyo omutuuze w’ekifo eky’olukalubweyayogera mudoboozi ely’obukoowu mu lukungaana olumu. Wa ne ddi lwebyali tebikukwatako newankubadde nze, bwendowoza. Kya nkizi nyo okunzikilirizamu nti kyatuukawo mu kifo ekimu eddako. Okwogeza amazima, nalowoozako nti luno olugero nayiiya luyiiye, naye mpola mpola neenunula. Kati nzikiliriza ddala nti ngenda kukwataganya ebyatuukawon’ebisuubirwa okuba nga byatuukawo mu kifo ekimu era ne mu kiseera ekimu era nga siyinza kuba nga nabiyiiya.

Abawulize, mu kwewunya n’okusoberwa okungi, nga n’emikono gyibali mu biwato, baalinga abatandise okubitegeera oluvanyuma lw’ebigambo bino eby’amagezi okwogerwa. Buli omu yali yakubye dda ekifaananyi eky’ensi ey’ebyewunyisa, awali nti amakungula g’okumenyeka gaali ga bugagga obunji.

– Kyayogera kituufu! Mutuufu! – amaloboozi mu bwaama n’obukoowu obunji gawulinkana mu kifo kyonna.

– Naye ekiffo eky’ogerwako kino…kili… kumpi oba? – akaloboozi akawansi enyo kawulinkana mu koona elimu.

– Ab’oluganda! – omulala nayogeza eddoboozi eggumivu. – Tuyina okugobelera okuwaburwa kunno amangu ddala kuba tetukyasobola kubeera bwetuti mu kifo kino. Twefubyeko nyo, n’okutoba netutoba nnyo, naye byonna mpaawo. Tusimbye ensigo, osanga zetwandi fumbye netulya, naye era amataba gasaanyawo ensigo zonna nga kwotadde nettaka mwezasimbibwa, era kakati njazi zokka zetwasigaza, awali ettaka ejjimu. Tunasigala wano emirembe n’emirembe nga tutoba misana na kiro, naye nga tweyongera kusiiba njala nga kwotadde n’enkalamata, okusiiba obukunya n’okubulwa wadde engatto mwetuteeka kubigere? Tuyina okunonya ku bifo ebilala ebiyina ku takka ejjimu awali amakungula amanji ag’ebibala n’emmere oluvanyuma lw’okukola enyo.

– Tugende! Tugende amangu ddala kubanga ekifo kino tekikyasaana kubelamu muntu wanna.

Obwaama bwatandika okwogerwa, buly’omu natandika okukwata ekkubo lye, nga tewali n’omu eyelowoozamu nti mwattu alaga wa.

– Mulindeko, ab’oluganda! Mulaga wa? – omwogezi eyasoose nababuuza naye. – Kyo kituufu tuyina okugenda, naye atte si bwetuti. Tuyina okusooka okumanya wa wetulaga. Awatali ekyo tuyinza okugwa mubutyabaga obusingawo atte mukifo ky’okwetaasa. Nze nteesa tulonde omukulembeze gwetunagondela atte ela anatulaga ekkubo elisingako.

– Tumulonde! Tumulonderewo! – byebyawulinkana wonna.

Awo wenyini we waava okuwakana, ne tabbu ey’amaanyi ddala. Buly’omu yali ayina kyagamba nga tewali n’omu awuliriza wadde nokuwulira ebigambiwa. Baali batandise okweyawula mubibinja, buly’omu nga ayogelezeganya ne munne, ela atte n’oluvanyuma n’ebibinja ebyakolwa ne byeyawulamu. Babiri babiri, batandika okwesikanganganya emikono, nga bwebogera, n’okwagala okulaga amanyi, nga bwebesika n’amasaati. Oluvanyuma nebaddamu okwekunganya, nga bwebogera.

– Ab’oluganda! – oluvanyuma natte, eddoboozi erisingako obuggumivu, erya sirisa kelere n’amaloboozi gonna, neryogera. – Tetusobola kutuuka kunzigilizaganya bwetuti. Buly’omu ayogera kyoka teri awuliriza. Tulonde omukulembeze! Ani muffe gwetusobola okulonda? Ani muffe atambuddeko ekimala, nga amanyi amakubo gonna? Ffenna twemanyi bulungi nyo, nay’atte nze ssekinnomu, n’ab’enyumba yange sisobola kub’esigisa bukulembeze bw’omuntu yenna kumwe. Wabula, wabewo ambulila omutambuze oli asiibye attude wansi w’ekyo ekisikilize kumabbali g’oluguudo okuva kumakya?

Akasilise nekagwawo. Buly’omu yakyuka natunulila omugwira nga bwebamupima okuva kumutwe mpaka kubigere.

Omutambuze ono, omukulumu, nga ayina entunula ennakuwavu, eyali ejjude ebilevu n’enviiri empanvu enyo, yatuula nasigala nga musirifu, wakati mubilowozo ebinji, nga bwkubanganya akati wansi muttaka okumukumu.

– Eggulo nalabye omusajja y’omu oyo, naye ng’ate yabadde n’omulenzi omuto. Babadde bekutte emikono nga bwebatambula. Oluvanyuma lw’ekiro ky’ejjo omulenzi omutto naava kukyalo neyeyongerayo, wabula ye omugwira ono nasigala wano.

– Ow’oluganda, bino tubiveeko tubyelabire tulekekufirwa budde bwonna. Omugwira kyonna kyali, gy’avudde wala kuba fenna tetumumanyu ela wew’awo y’asingila ddala okumanya ekkubo elyangu ela erisingako okutukulembera. Mukutegera kwange, musajja mugezi nyo, kubanga atudde awo afumintiriza birowoozo mukasilise. Omuntu omulala yenna yandibadde yatwegassemu dda nga kwotadde n’okwogelezaganya naffe, kyoka atte ye asibye atudde awo yekka mukasilise.

– Kitufu wamma, omusajja atudde awo nga asirikiridde lwakubanga ayina kyalowoza. Musajja mugezi ddala, – abasigadde nabo nebongerezako nga bwebeyongera okumwetegereza natte. Buly’omu yamala nazula eky’enjawulo kumugwira ono, ekilagira ddala nti musajja mugezi nyo.

Tebakilwako nyo, era kunkomelero kyandiba eky’amagezi okubuza omutambuze ono – eyabalabikirwa nga Katonda gwalese okubakulembera munsi nga bwebanoonya ekifo ekisingako, wamma nga nekwotadde ettaka ejjimu. Yandibadde omukulembeze wabwe, ela baalimuwulirizza, n’okumugondera awatali okubuuza.

Belondamu abasajja kumi abaali balina okugenda eli omugwira ono okumuyitilamu ku kyebasazeewo. Abasajja bano abalonde baalina okumulaga ennaku yabwe ela bamusabe abakulembere.

Ekkumi abalonde bamutuukilira nebamuvunamira mubuwombefu obunji. Omu kubbo yatandika okwogera ku ttaka ely’olukalu mu kifo kyabwe, nekumyaka egy’enjala nga kwotadde ennaku empitirivu. Bwati bweyawunzika:

– Embeera zino zitukaka okuva mu maka gaffe n’ettaka lyaffe okunoonya amaka agasingako obulungi. Kakano nga twakamaliriza okukkanya, kilabise nga Katonda atulaze ekisa kye, mukutuweereza gwe– gwe, oamugwira omugezi atte asanidde – elang’ojja kutukulembera era otununule mu nnaku yaffe. Tukikirira abatuuze b’ekiffo kino bonna, nga tukusaba otukulembere. Buli gy’onagendanga, tunakugoberera. Amakubo ogamanyi atte era oteeka okuba nga wazaalibwa mukifo ekisingako wano nga era kya sanyu. Tujja kukuwulirizanga era tugondere amateeka go. Omugwira omugezi, onakkiriza okununula abantu bano abanji okuva mu kusaanyizibwawo? Onaafukka omukulembeze waffe?

Mu kwogera kuno kwonna, omugwira omugezi teyayimusa ku mutwe gwe. Ebbanga lyonna yasigala mukifo kyekimu kyebamusangamu. Omutwe yali agusulise, nga simusanyufu, ela tayina kyeyanyega. Akaggo ke keyeyongera okkuba ku ttaka nga – bw’alowooza. Okwogera bwekwaggwa, yayogera mpola mu bukkakamu, nga teyekyusizamu nti:

– Nzikirizza!

– Tunagenda nawe okunoonya ekifo ekisingako?

– Kisoboka! – yeyongera okuddamu nga omutwe akyagusulise.

Batandika okucamuka n’okulaga okusiima kwabwe, naye omugwira teyabanyega.

Ekkumibabulira olukungaana ku kusomoka kwabwe, nebeyongera okukkatiriza ku magezi amanji omugwira ono geyalina.

– Teyavuddeko mu kifo newankubadde okuyimusa omutwe gwe okulaba ku baani ab’ogera naye. Yatudde butuuzi nafumintiriza mu kasirise. Byonna byetwayogera n’okusiima yanyega bigambo bina byokka.

– Kagezi munnyo! Kamanya byonna! – byebawoggana mu sanyu eppitirivu nga bagamba Katonda ye kenyini yabamuwa nga malaika okuva mu ggulu okubanunula. Bonna bali bamativu okusomoka n’omukulembeze ng’ono ataataataganyizibwe kintu kyona munsi. Ela nebakkanya nti bakusimbula mumatumbi budde g’olunaku oluddako.

(lupapula oluddako)