ภาษาไทย

ราโดเย โดมาโนวิช (16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2416 – 17 สิงหาคม พ.ศ. 2451) เป็นนักเขียน นักข่าว และครูชาวเซอร์เบีย ที่มีชื่อเสียงที่สุดจากเรื่องสั้นเสียดสี

ราโดเย โดมาโนวิช กิดที่หมู่บ้าน โอฟซิสท์ ในเซอร์เบียตอนกลาง เป็นบุตรชายของครูและผู้ประกอบการในท้องถิ่น ไมลอส โมโนวิชและ เพอร์ซิดา ชูคิช ลูกหลานของ พาฟล์ ชูคิช หนึ่งในผู้บัญชาการทหารของกบฏเซอร์เบียที่หนึ่ง และที่สอง เขาใช้ชีวิตวัยเด็กในหมู่บ้าน ยารูซิก  ใกล้ ครากูเยวัตส์ ที่เขาเข้าเรียนที่โรงเรียนประถมที่นั่น เขาจบการศึกษาชั้นมัธยมต้นใน ครากูเยวัตส์ และคณะปรัชญาที่มหาวิทยาลัยเบลเกรด ซึ่งเขาได้ศึกษาภาษาเซอร์เบียและประวัติศาสตร์

ในปี พ.ศ. 2438 โดมาโนวิช ได้รับการแต่งตั้งครั้งแรกในตำแหน่งการสอนในพิร็อท ทางตอนใต้ของเซอร์เบีย ภูมิภาคที่เพิ่งได้รับการปลดปล่อยจากจักรวรรดิออตโตมันเมื่อไม่นานมานี้ ใน พิร็อท เขาได้พบกับ จาซา โปรดาโนวิช (พ.ศ. 2410–2491) ครูและนักกิจกรรมที่ช่วยสร้างมุมมองทางการเมืองของเขา ในที่นั่นเขายังได้พบกับภรรยาในอนาคตของเขา นาตาลิจา ราเกติช (พ.ศ. 2418–2482) ครูโรงเรียนยากจนจาก เซิร์มสกี คาร์ลอฟท์ชี ซึ่งจะคอยช่วยเหลือเขาตลอดชีวิตอันแสนสั้นและวุ่นวายของเขา และเขามีลูกด้วยกันสามคน

ตั้งแต่เขาเข้าร่วมพรรคหัวรุนแรงของประชาชนฝ่ายค้าน เขาก็ขัดแย้งกับระบอบการปกครองของราชวงศ์โอเบรโนวิช และเขาถูกย้ายไปที่วรันเยภายในสิ้นปี พ.ศ. 2438 และจากนั้นในปี พ.ศ. 2439 ก็ย้ายไปที่เลสโกวัคอีกครั้ง อาชีพการเขียนของโดมาโนวิชเริ่มต้นขึ้นในช่วงที่เขาสอนหนังสือ โดยตีพิมพ์เรื่องสั้นที่เหมือนจริงเรื่องแรกของเขาในปี พ.ศ. 2438 หลังจากปรากฏตัวต่อหน้าสาธารณชนเป็นครั้งแรกเพื่อต่อต้านรัฐบาลในปี พ.ศ. 2441 ทั้งเขาและภรรยาถูกไล่ออกจากราชการ และโดมาโนวิชก็ย้ายไปอยู่กับครอบครัวที่เบลเกรด

ในเบลเกรด เขาเริ่มทำงานกับเพื่อนนักเขียนในวารสารรายสัปดาห์ “ดวงดาว” และหนังสือพิมพ์การเมืองฝ่ายค้าน “เสียงสะท้อน” ในเวลานี้เขาเริ่มเขียนและตีพิมพ์เรื่องเสียดสีเรื่องแรกของเขาเช่น „ปีศาจ“ และ „การละทิ้งกิเลส” ด้วยชื่อเสียงที่เพิ่มขึ้นของ ราโดเย มาพร้อมกับการตีพิมพ์เรื่องราวที่โด่งดังที่สุดของเขา “ผู้นำ” (พ.ศ. 2444) และ “สตราดิจา” (พ.ศ. 2445) ที่เขาได้โจมตีอย่างเปิดเผย และได้เปิดเผยความเจ้าเล่ห์ และความเข้าใจผิดของระบอบการปกครองนี้

หลังจากการรัฐประหารที่สิ้นสุดรัชสมัยของ อเล็กซานเดอร์ โอเบรโนวิก ในปี พ.ศ. 2446 ที่จุดสูงสุดของความนิยม โดมาโนวิช ได้รับตำแหน่งอาลักษณ์ในกระทรวงศึกษาธิการ และรัฐบาลชุดใหม่อนุญาตให้เขาไปเยอรมนีเป็นเวลาหนึ่งปีสำหรับความเชี่ยวชาญ ซึ่งเขาใช้เวลา ในเมืองมิวนิค กลับมาที่เซอร์เบียราโดเย พบว่าตัวเองรู้สึกผิดหวังที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงใด ๆ ในสังคมอย่างแท้จริงได้ เขาเริ่มเขียนให้กับวารสารการเมืองรายสัปดาห์ชื่อ “สตราดิจา” ที่เขายังคงวิจารณ์จุดอ่อนของระบอบประชาธิปไตยแบบใหม่ แต่งานเขียนของเขานั้นก็ไม่มีจุดแข็ง และแรงบันดาลใจอย่างที่เคยมีอีกต่อไป

ราโดเย โดมาโนวิช เสียชีวิตครึ่งชั่วโมงหลังเที่ยงคืนของวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2451 ขณะที่อายุได้ 35 ปี หลังจากต่อสู้กับโรคปอดบวมเรื้อรังและวัณโรคมาเป็นเวลานาน เขาถูกฝังอยู่ในสุสานแห่งใหม่ของเบลเกรด ผลงานที่ไม่ได้เผยแพร่ที่เหลืออยู่ของเขานั้นก็ได้สูญหายไปในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง เนื่องจากบทบาทสำคัญในการต่อสู้กับกองกำลังกลุ่มปฏิกิริยา และด้วยไหวพริบอันเฉียบแหลมของเขา เขาจึงได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางว่าเป็นนักเขียนแนวเสียดสีชาวเซอร์เบียที่เก่งที่สุดในช่วงเปลี่ยนศตวรรษที่ XX

งานวรรณกรรม

ผลงานที่มีชื่อเสียงที่สุดของ ราโดเย โดมาโนวิช ได้แก่::

• ปีศาจ (พ.ศ. 2441)
• การละทิ้งกิเลส (พ.ศ. 2441)
• ตีตรา (พ.ศ. 2442)
• ผู้นำ (พ.ศ. 2444)
• เจ้าชายมาร์โค ในหมู่ชาวเซิร์บครั้งที่สอง (พ.ศ. 2444)
• ทะเลน้ำนิ่ง (พ.ศ. 2445)
• การจลาจลสมัยใหม่ (พ.ศ. 2445)
• เหตุผลของวัวเซอร์เบียธรรมดาตัวหนึ่ง (พ.ศ. 2445)
• สตราดิจา (พ.ศ. 2445)

โครงการ “ราโดเย โดมาโนวิช” ดูแลโดย วลัดมีร์ ซิวาโนวิช วิศวกรที่มีคุณภาพ และเป็นผู้ที่ชื่นชอบวรรณกรรม โดยมีเป้าหมายในการแปลงผลงานทั้งหมดของนักเขียนชาวเซอร์เบีย ราโดเย โดมาโนวิช ให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัล และทำให้ผู้อ่านสามารถอ่านผลงานต้นฉบับและการแปลได้

• ตีตรา (พ.ศ. 2442)
• ผู้นำ (พ.ศ. 2444)
• เหตุผลของวัวเซอร์เบียธรรมดาตัวหนึ่ง (พ.ศ. 2445)

สำหรับโครงการ “ราโดเย โดมาโนวิช” แปลโดย กมลลักขณ์ ฟองมูล

[Contents of this biographical reference page were written for the “Radoje Domanović” Project with the goal of promoting the life and works of the famous Serbian satirist, Radoje Domanović, and are released into public domain. Editor]